Rechter verbiedt DUO om uitkeringslasten van bekostiging af te trekken
In een recente uitspraak van Rechtbank Noord-Holland oordeelt de rechter dat de minister van OCW (DUO) de uitkeringslasten van WW- en bovenwettelijke uitkeringen niet zonder meer in mag houden op de bekostiging.
Het ging in deze zaak om uitkeringslasten die niet voor vergoeding door het Participatiefonds in aanmerking kwamen. Naar aanleiding van een melding van het Participatiefonds had DUO (als uitvoeringsorgaan van het ministerie van OCW) de uitkeringslasten in mindering gebracht op de bekostiging. Het schoolbestuur vond dat het ministerie niet zonder nader onderzoek te verrichten uit mocht gaan van de juistheid van de opgave van het Participatiefonds.
Schoolbesturen dragen als eigenrisicodrager de kosten van de uitkeringen ingevolge de Werkloosheidswet (WW) en de Bovenwettelijke Werkloosheidsuitkeringen (BW). De uitkeringskosten worden eerst gemaakt door het UWV en WWplus, die het recht op uitkering vaststellen en de uitkering aan die werknemers betalen. De door UWV en WWplus betaalde uitkeringen worden vervolgens door UWV en WWplus verhaald op de eigenrisicodragers.
Bij scholen in het primair en speciaal onderwijs verhalen het UWV en WWplus de uitkeringskosten niet direct op de eigenrisicodragers, maar worden die kosten gemeld bij het daartoe in het leven geroepen Participatiefonds. Het Participatiefonds beoordeelt vervolgens of de door het UWV en WWplus betaalde uitkeringskosten voor vergoeding (door het Participatiefonds) in aanmerking komen. Als dat niet het geval is, wordt daarvan door het Participatiefonds melding gemaakt aan DUO en is DUO op grond van de wet gehouden om de betaalde uitkeringskosten in mindering te brengen op de bekostiging van het betreffende schoolbestuur.
Volgens het schoolbestuur is de besluitvorming in strijd met de wet omdat OCW (DUO) voorafgaande aan zijn besluitvorming eerst de nodige kennis moet vergaren over de relevante feiten en af te wegen belangen. OCW (DUO) stelt zich op het standpunt dat hij alleen hoeft te controleren of het juist is dat het Participatiefonds de betaling van de uitkeringskosten niet voor zijn rekening heeft genomen. Er wordt dus niet gecontroleerd welke beslissingen het UWV en WWplus hebben genomen over het recht op uitkering van gewezen werknemers en de juistheid hiervan. Volgens OCW (DUO) moet het schoolbestuur zelf gegevens opvragen bij het UWV (als uitvoerder van de WW), WWplus (als uitvoerder van de BW) en het Participatiefonds, en niet bij OCW.
De Rechtbank oordeelt dat OCW op grond van artikel 3:2 van de Algemene wet bestuursrecht voorafgaande aan zijn besluitvorming de nodige kennis moet vergaren over de relevante feiten. OCW had zich er ten minste van op de hoogte moeten stellen op welke documenten en/of bestanden het Participatiefonds de bij OCW aangeleverde opgave heeft gebaseerd. Omdat dit niet gebeurd is, is de beslissing om de uitkering op de bekostiging in mindering te brengen onvoldoende gemotiveerd.
De Rechtbank heeft OCW in de gelegenheid gesteld om het gebrek te herstellen, dan wel andere besluiten daarvoor in de plaats te nemen.
Daarmee lijkt het aan OCW (DUO) om inzichtelijk te maken waaruit de uitkeringslasten die op de rijksbekostiging in mindering worden gebracht, zijn opgebouwd. Of deze uitspraak van de Rechtbank ook in hoger beroep stand houdt, is de vraag. De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State, de hoogste rechter in dezen, heeft in 2010 geoordeeld dat OCW bij het bepalen van de hoogte van het bedrag dat op de bekostiging in mindering moest worden gebracht, terecht uit was gegaan van de door het UWV verschafte gegevens. In die zaak heeft de hoogste rechter toen uitgemaakt dat OCW ‘geen eigenstandig onderzoek’ hoeft te doen naar de juistheid van de gegevens van het UWV. Uiteraard blijft verreweg de beste aanpak om er voor te zorgen dat het Participatiefonds de uitkeringslasten die voortvloeien uit een ontslag wèl voor zijn rekening neemt, zodat deze kosten door OCW (DUO) niet in mindering hoeven te worden gebracht op de bekostiging.
Mocht u vragen hebben over dit onderwerp, bijvoorbeeld omdat u ook wordt geconfronteerd met bekostigingsbesluiten van OCW waarbij u zich afvraagt of dit wel zo kan, dan kunt u contact opnemen met ons kantoor.
