Misleiding tijdens de sollicitatie: is het mogelijk voor de werkgever om de arbeidsovereenkomst eenzijdig te wijzigen?
Vaak weet een nog studerende werknemer goed te vertellen wanneer de afronding van de opleiding zal plaatsvinden. Maar in dit verhaal ligt het net anders, waar het eerst gaat om nog maar een maand, wordt het al snel onrealistisch en blijkt de werknemer nog lang niet gekwalificeerd. De vraag die speelt is of een werknemer moet instemmen met een (eenzijdig) voorstel van de werkgever tot wijziging van de arbeidsovereenkomst vanwege het onjuist verschaffen van informatie over de studie-resultaten tijdens de sollicitatie. Om hier antwoord op te geven gebruikt de kantonrechter de juridische maatstaf die wordt gegeven in het arrest HR Stoof-Mammoet.
De werkneemster is in dienst getreden in de functie van Begeleider met een arbeidsovereenkomst voor de duur van een jaar. De werkneemster is aangenomen terwijl zij haar opleiding niet volledig had afgerond. In haar sollicitatiebrief heeft zij laten weten dat zij verwacht binnen een maand klaar te zijn. Er ontbreken volgens werkneemster nog slechts enkele verslagen. Ook staat in haar curriculum vitae dat ze binnenkort een diploma-uitreiking heeft voor haar studie.
Na ziekmelding van de werkneemster blijkt dat de planning van de werkneemster om uiterlijk 1 juni 2021 klaar te zijn met haar studie niet realistisch is. Dit heeft als consequentie dat de werkgever nu iemand in dienst heeft genomen die niet volledig is gekwalificeerd voor de desbetreffende functie. Volgens de werkgever is de bestaande arbeidsovereenkomst ten onrechte opgesteld en op grond hiervan nietig. Wel wil de werkgever een ander soort contract aanbieden die past bij de situatie van de werkneemster. Volgens de werkneemster is er geen sprake van een rechtsgeldige opzegging van de arbeidsovereenkomst. Zij sommeert de werkgever tot het doorbetalen van haar loon en verzoekt te worden opgeroepen bij de bedrijfsarts. Hier is de werkgever het niet mee eens, de werkneemster heeft haar misleid tijdens de sollicitatie.
De werkneemster gaat uit van een niet rechtsgeldig gegeven ontslag. Op het moment van het aangaan van de arbeidsovereenkomst heeft zij volgens haar op dat moment, op basis van haar toenmalige kennis, juiste informatie verstrekt. Mocht deze niet volledig juist zijn, dan heeft zij in haar optiek toch niet verwijtbaar gehandeld. De werkgever verzoekt op haar beurt om een eenzijdige wijziging van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, door middel van het aanbieden van de functie Leerling Begeleider in plaats van de functie Begeleider. Volgens de werkgever heeft zij hiermee een redelijk voorstel tot (tijdelijke) wijziging van de arbeidsovereenkomst gedaan.
De kantonrechter gebruikt de maatstaf die is opgenomen in het arrest HR Stoof-Mammoet om te beoordelen of de werkneemster moest instemmen met het gedane voorstel tot wijziging van de arbeidsovereenkomst. De maatstaf die moet worden gebruikt is of er sprake is van zodanige (wijziging van de) omstandigheden dat die een wijzigingsvoorstel van de werkgever rechtvaardigen en, zo ja, of het concreet aan de werkneemster gedane voorstel tot wijziging van de arbeidsovereenkomst als redelijk is te beschouwen, en de gewijzigde omstandigheden de aard en ingrijpendheid van het gedane voorstel rechtvaardigen. Als ook dat het geval is, dient vervolgens getoetst te worden of in het licht van alle omstandigheden van het geval van de werkneemster aanvaarding daarvan kan worden gevergd.
De werkgever heeft in redelijkheid aan de werkneemster het voorstel kunnen doen om haar functie aan te passen. Om die reden kan de aanvaarding van dit voorstel in redelijkheid van de werkneemster worden gevergd. Dit is zo omdat de werkneemster anders dan in haar sollicitatie, CV en sollicitatiebrief de werkgever onjuist heeft geïnformeerd. Hieruit bleek dat zij heeft doen voorkomen dat zij haar opleiding zo goed als afgerond had op het moment van indiensttreding. Na indiensttreding bleek echter het tegendeel, er was geen sprake van een nagenoeg afgeronde opleiding. Tijdens de zitting werd zelfs medegedeeld dat de werkneemster maar liefst nog 13 (!) toetsen moest maken. Volgens de rechtbank staat dit heel ver af van de realiteit van het verwachte moment van het afstuderen. Door deze onjuiste informatie is er niet alleen een situatie ontstaan waarin de werkgever waarschijnlijk tot vernietiging dan wel beëindiging van de arbeidsovereenkomst had kunnen overgaan, maar in ieder geval sprake van een situatie waarin de werkgever in redelijkheid het voorstel heeft kunnen doen om haar functie aan te passen (in die zin dat zij niet meer haar huidige functie van Begeleider, maar als Leerling Begeleider in dienst zou zijn).
De kantonrechter wijst daarmee het verzoek tot wijziging van de arbeidsovereenkomst toe, met het idee om deze aanpassing te laten voortduren totdat de werkneemster alsnog haar diploma heeft behaald. De loonvordering van werkneemster wordt om die reden afgewezen.
De gehele uitspraak is te lezen via ECLI:NL:RBGEL:2021:6912.
