De juridische aspecten van het verplichten van een coronatest aan werknemers
Het coronavirus speelt nu al een tijd een grote rol in ons leven en is vaak het onderwerp van de dag. Ook speelt corona een rol op de werkvloer en kan zorgen voor discussies. Het blijft namelijk een lastig punt: mogen werkgevers personeel vragen naar een bewijs van vaccinatie of negatieve test? Volgens wetenschappers verbonden aan de afdeling Arbeidsrecht van de Universiteit Leiden mag dit wel degelijk. Zij hebben de juridische aspecten die hierbij spelen uitgezocht en op een rij gezet.
Werkgevers hebben de verantwoordelijkheid om zorg te dragen voor een veilige werkomgeving, waar zij alle redelijkerwijs mogelijke maatregelen moeten treffen. Afhankelijk van het gevaar en om wat voor werkzaamheden het gaat en onder welke omstandigheden, moet er worden beoordeeld of dit met zich meebrengt dat een vaccinatie- of testbewijs mag worden geëist van de werknemers. Indien het noodzakelijk wordt geacht, mag de werkgever dat van zijn werknemers eisen, volgens de wetenschappers.
De vraag of grondrechten worden ingeperkt door de plicht om een vaccinatiebewijs te tonen, hebben de wetenschappers ook uitgebreid besproken. Hoewel het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens het recht op privacy beschermt en onze Grondwet het recht op lichamelijke integriteit erkent, betekent dit niet dat deze grondrechten absoluut zijn en nooit beperkt kunnen worden.
Uit rechtspraak van het Europese Hof voor de rechten van de Mens en van de Hoge Raad volgt in vergelijkbare situaties dat het vaak gaat om een afweging van belangen. Bij de Hoge Raad werd bijvoorbeeld in twee vergelijkbare zaken als maatstaf genomen dat moet worden gekeken of met de test een legitiem doel werd nagestreefd, of het middel passend en proportioneel was en of er niet een minder ingrijpend middel voorhanden was. Volgens de wetenschappers biedt de mogelijkheid van het laten zien van een negatieve test in plaats van een vaccinatiebewijs een vergrootte kans dat de maatregel wordt aanvaard, omdat aan het laten zien van een negatieve test minder vergaande gevolgen verbonden zijn dan het verplichten van een vaccinatiebewijs.
De conclusie uit het bovenstaande is dat de wetenschappers verwachten dat de eis van een werkgever om een vaccinatie- of testbewijs te tonen in werksituaties waar de kans op het overdragen van corona reëel is, juridisch zal worden toegestaan. Een alternatief op het verplichten van een vaccinatiebewijs is het tonen van een negatieve test, wat de spanning met enkele grondrechten verkleint. Er wordt ook geconcludeerd dat het wenselijk zou zijn om in de wet op te nemen dat werkgevers de mogelijkheid hebben om een vaccinatie- of testbewijs te vragen, plus de criteria die hierbij een rol spelen. Tot die tijd dienen werkgevers verantwoordelijk te handelen en kunnen zij zelf de inschatting maken en dit zo nodig laten toetsen door de rechter.
Mocht u nog vragen hebben over dit onderwerp voor uw eigen schoolorganisatie, dan kunt u contact opnemen met Cascade advocaten.
